Skip to main content

PDK: Porsche Doppel Kupplung, hoe zit dat?

De vorige generatie van Porsche’s automatische versnellingsbak, de Tiptronic-S kreeg veel kritiek te verduren van iedereen die echt sportief wilde rijden met een 911: te traag en onhandige bediening was het oordeel. Bij de nieuwe PDK automaat ligt dat heel anders; bediening via paddles op het stuur en schakeltijden die veel sneller zijn dan bij een handmatige versnellingsbak.

Techniek

Een “dubbele koppeling versnellingsbak” is een type semi-automatische versnellingsbak die gebruik maakt van twee koppelingen. Preciezer geformuleerd zijn het twee versnellingsbakken met ieder één koppeling die gezamelijk gemonteerd zijn. Bij een versnellingsbak met dubbele koppeling zijn opeenvolgende versnellingen via een andere koppeling geschakeld; de eerste versnelling zit op een andere koppeling dan de tweede, de derde versnelling zit weer op dezelfde koppeling als de eerste. Tijdens het rijden is één koppeling actief. De andere zet alvast de volgende versnelling klaar, afhankelijk of er geaccelereerd wordt of juist snelheid geminderd . Zodra er geschakeld wordt, ontkoppelt de eerste koppeling zich binnen enkele milliseconden en gelijktijdig wordt de tweede koppeling gekoppeld. Schakeltijden worden door deze werking tot een minimum beperkt

1e versnelling

2e versnelling

Efficiency

Het voordeel van een versnellingsbak met twee koppelingen is dat geschakeld kan worden zonder krachtonderbreking. Dit kan doordat er niet direct van versnelling gewisseld wordt, maar van koppeling. De auto kan daardoor sneller accelereren vergeleken met een handbak en met een “traditionele” automaatbak. Deze manier van overbrenging is rendabeler dan die van een normale automaat met een koppelomvormer, die als een soort slippende koppeling de krachten overbrengt van tandwiel op tandwiel. Het laatste zorgt namelijk onder meer voor relatief lange schakeltijden. De nieuwe 911 Carrera S accelereert met een handbak in 4,5 seconden van stilstand naar 100 km/u. Met een PDK gaat dat in 4,1 seconden; 0,4 seconden sneller! Dubbele koppelingen bestaan zowel met natte- als met droge platen, waarbij de “droge” uitvoering voornamelijk gebruikt wordt in voertuigen met een maximum koppel van 250 Nm.

Porsche PDK

De eerste dubbele koppeling versnellingsbakken zijn al in de jaren ’80 in races gebruikt. Porsche heeft het systeem PDK (Porsche Doppel Kupplung) toegepast in de 956 en 962 en Audi deed hetzelfde met de Sport Quattro S1. In 2003 bouwde Volkswagen de eerste productie auto met een dubbele koppeling in de Golf 4 R32, VW noemt deze bak DSG hetgeen staat voor Direkt Schalt Getriebe. De ontwikkeling lag in handen van BorgWarner.

In tegenstelling to vrijwel elke andere automaat, zal de PDK in handgeschakelde modus niet ingrijpen wanneer het maximale toerental bereikt wordt; de toerenbegrenzer wordt dan geactiveerd. De bak doet dus precies wat je wilt, hetgeen een PDK ook beter geschikt maakt voor gebruik op het circuit.

Verspreiding

Niet lang na VW volgde BMW met de DCT (Dual Clutch Transmission) in de BMW M3 en Ford met de Powershift. Alfa Romeo gebruikt de Qtronic, Mercedes de speedshift en Renault de Efficient Dual Clutch. Ook supersport wagens maken steeds meer gebruik van een versnellingsbak met dubbele koppeling, zoals de Bugatti Veyron en de Ferrari 458 en California. Sinds juli 2008 wordt de PDK geleverd als optie in de 911, kort daarna ook in de Cayman en de Boxster. Het duurde tot eind 2009 voor PDK ook op de 911 Turbo leverbaar was, in verband met het veel hogere koppel van de Turbomotor. De meerprijs ligt tussen de € 1500,- en € 3400,-. Standaard zit PDK op de Porsche 911 S Turbo en de Panamera, met uitzondering van de V6 motor. Bij de Porsche PDK 7-bak wordt de topsnelheid behaald in de 6e versnelling, de 7e versnelling is een overdrive en zorgt voor een lager brandstofverbruik bij “cruisen”. Sinds een jaar wordt het systeem ook op motorfietsen toegepast en wel door Honda op de VFR 1200 F.

Jan Wouters